Trajektorie rozwoju wyobraźni twórczej w dzieciństwie

Fragmenty recenzji

Janina Uszyńska-Jarmoc

Problem podjęty w monografii jest bardzo ważny, ciekawy poznawczo, słabo rozpoznany empirycznie, rzadko podejmowany i można stwierdzić, że wręcz marginalizowany w polskiej literaturze naukowej z zakresu psychologii twórczości, pedagogiki kreatywności i pedagogiki wczesnoszkolnej. Na szczególną uwagę zasługuje głębokie zakotwiczenie Autorki w teoriach, koncepcjach, raportach z przeprowadzonych badań a przy tym umiejętność dostrzeżenia luk w aktualnej wiedzy naukowej i znalezienia dla siebie niszy badawczej. Warto też podkreślić dojrzałość, wyrażającą się w bardzo starannie opracowanej i przemyślanej w najdrobniejszych szczegółach oraz precyzyjnie zrealizowanej procedurze badań. Docenić również należy wnikliwość w analizowaniu materiału empirycznego, ostrożność w interpretowaniu danych oraz świadomość istniejących ograniczeń w wyciąganiu wniosków z przeprowadzonego badania. Pozytywnie o Autorce świadczy także odwaga w ujawnianiu własnego, krytycznego osądu przedstawianych treści, któremu towarzyszy ich głęboka analiza i refleksja. Z pełnym przekonaniem stwierdzam, że jest to jedyne, które znam z polskiej literatury naukowej, tak spójne, wyczerpujące i holistyczne ujęcie problematyki wyobraźni, w tym twórczej wyobraźni człowieka.

Józefa Bałachowicz

Z psychologicznego punktu widzenia problemy twórczości, w tym wyobraźni twórczej, od dawna uchodziły za interesujące, ale wiedza na ten temat zaczęła dynamicznie rozwijać się wraz z zapotrzebowaniem na egalitarne rozumienie twórczości (…).  Z czasem problematyka twórczości pojawiła się też w różnych obszarach edukacji. Wyodrębnienie twórczości jako jednej z dyspozycji człowieka oraz poszukiwanie możliwości jej rozpoznawania, stymulacji i wykorzystywania w zmienianiu świata śmiało można uznać za jedno z największych odkryć nauk społecznych poprzedniego wieku. Wyjaśnienie, czym jest wyobraźnia twórcza (w przeciwieństwie do odtwórczej), jaką odgrywa rolę w procesie twórczym, jak przebiega jej rozwój, należy do ważnych problemów „samowiedzy człowieka”. Zagadnienia te podejmuje Autorka w recenzowanej monografii, która dobrze wpisuje się we współczesne nurty i tendencje badawcze. Istotnym walorem książki, poza nowatorską problematyką, interdyscyplinarnym ujęciem, rozmachem badań i ich użytecznością, jest czytelny i dojrzały sposób prezentacji własnych dociekań. Podobnie należy podkreślić dojrzałość w panowaniu nad wielością danych i dyscyplinę w prezentacji treści oraz posługiwaniu się przyjętymi kategoriami opisu. Uzyskane i przedstawione w monografii wyniki analiz trajektorii rozwoju wyobraźni twórczej i kreatywności, sygnalizują potwierdzane w różnych badaniach ułomności wczesnej edukacji w naszym kraju – przede wszystkim przewagę uczenia „po śladzie” oraz implementowanie w szkole reprodukcyjnych modeli poznawania i działania w świecie.